इस्लामी धर्मग्रंथातील जिहाद

      कुराण, हादिसं, शरियत अशा प्रमुख इस्लामी धर्मग्रंथांतून इस्लामची अनेक तत्वे सांगितली असली तरी “ जिहाद फी सबील्लीलाह “ अर्थात अल्लाह च्या मार्गातील संघर्ष हाच इस्लामचा गाभा आहे. जिहादला उपरोक्त ग्रंथांतून असलेले भक्कम पाठबळ आपण या लेखातून काही निवडक आयातीच्या आधारे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत.

      जिहाद चे पाच मुख्य घटक आहेत.

१)      इस्लामचा बळाने विस्तार

२)     श्रद्धाहीनांचा (जे मुस्लीम नाहीत ) निपा:त

३)     जिझिया

४)     श्रद्धाहिनांची मालमत्तारूपी लुट

५)    श्रद्धाहिनांची बायकामुले रूपी लुट (घनिमह )

आता या प्रत्येक घटकासंदर्भात हे पवित्र ग्रंथ काय म्हणतात ते पाहुयात.

कुराण पाचवा अध्याय (सुरह तौबाह ) पाचवी आयत

“आणि हे पवित्र महिने संपल्यावर तुम्हाला मूर्तिपूजक जेथे सापडतील तेथे त्यांना ठार मारा. त्यांना कैद करा. त्यांना वेढा घाला. त्यांच्यासाठी मोक्याच्या ठिकाणी दबा धरून बसा. परंतु जर त्यांनी पश्चाताप व्यक्त केला आणि नमाज अदा केला व जकात दिली तर त्यांना जाऊ द्या.”

जिहाद विषयक पहिल्या दोन घटकांचे स्पष्टीकरण देण्यास हि आयत पुरेशी बोलकी आहे. इतिहासाला ज्ञात आहे कि इस्लामचा विस्तार तलवारीच्या बळावर झाला आहे. इस्लाम धर्माची तत्वे पटली म्हणून इस्लाम स्वीकारला असे एकही उदाहरण सापडणार नाही. आता हा विस्तार कशाप्रकारे करायचा याचे निसंदिग्ध मार्गदर्शन वरील आयत करते. माणसाची मूळ मानसिकता शांतताप्रिय असते त्यामुळे काही मुस्लिमांना हा रक्तपात नकोसा वाटू शकतो. त्यांना खास मार्गदर्शन पुढील आयतीत केले आहे.

“अबू हुरेरा यांच्या अधिकारावर अल्लाहच्या प्रेषितांनी म्हटल्याचे सांगण्यात येते: जो अल्लाच्या कार्यासाठी लढाई न करताच मृत्यू पावतो, किंवा जिहाद करण्याची (दृढ) इच्छा व्यक्त न करताच मरतो त्याचे मरण हे दांभिकाचे असते.” (सहिह मुस्लीम. क्र. ४६९६ )

अर्थात जिहाद करण्याची इच्छा नसणारा आणि जिहाद न करणारा मुस्लीम अल्लाहच्या कृपेला पात्र ठरत नाही. थोडक्यात शांतताप्रिय मुस्लीम हा मुस्लीम असूच शकत नाही.

     

जिझिया हा शब्द आपणास औरंगजेबाने इथल्या हिंदू जनतेवर लादलेला एक जुलमी कर म्हणून माहित आहे. मुस्लीम शासक-प्रचारकांना सगळे जग हिरवे बनवायचे आहे. आता काही मुर्तीपुजकांना लुटीच्या बदल्यात दिलेली हि सुट आहे. खराजगुझार (जिझिया )भरणारी आणि झिम्मी ( आश्रित ) म्हणून हिंदू प्रजेला कनवाळू अंतक:रणाच्या इस्लामने दिलेली उदार सुट, सवलत म्हणजे जिझिया.     

घनिमह अर्थात युद्धात मिळालेल्या लुटीसंदर्भात हे पवित्र धर्मग्रंथ काय सांगतात ते पाहू .हि लुट मुर्तीपुजकांची मालमत्ता असेल वा त्यांची बायकामुले असतील.

“ आणि तुमच्या उजव्या हाताच्या मालकीच्या(कैदेत असलेल्या) स्त्रिया सोडून सर्व विवाहित स्त्रिया तुम्हाला वर्ज्य आहेत “ (कु.४/२४)

आता हा संदर्भ सन्माननिय पुनर्विवाहाचा नाही तर बळजबरीने ठेवावयाच्या संबंधाबाबत आहे हे सांगण्यासाठी तज्ञाची आवश्यकता नाही.

“आपल्याआधी कोणत्याही लोकसमूहासाठी युद्धातील लुट कायदेशीर नव्हती. आपला दुबळेपणा आणि विनम्रपणा पाहून अल्लाहने ती आपल्यासाठी कायदेशीर केली.” (सहिह मुस्लीम. क्र. ४३२७)

एखाद्या कोमल हृदयाच्या मुसलमानाला हि रक्तलांच्छित लुट नको वाटत असेल तर त्याच्या मनात काही संदेह राहू नये म्हणून

“युद्धातील लुटीचा उपभोग घ्या ती कायदेशीर आणि शुद्ध आहे “( कु.८/६९ )

जिहादचे स्वरूप स्पष्ट करण्यासाठी या प्रातिनिधिक आयती पुरेशा आहेत. माझे या आधीचे दोन लेख आणि हा तिसरा मिळून वाचल्यानंतर वाचकांच्या लक्षात पुरेपूर आले असेल कि जिहाद हि चीज काय आहे.

(क्रमश:)

अधिक माहितीसाठी जिज्ञासू वाचकांनी सुहास मुझुमदार यांचा जिहाद हा ग्रंथ वाचावा. या ग्रंथाचे शरद मेहेंदळे आणि श्रीरंग गोडबोले यांनी केलेले मराठी भाषांतर देखील उपलब्ध आहे.

                            सुहास भुसे

                          (२५-८-२०१२)