काश्मीर फाईल्स पाहिला. ज्या जोरदारपणे चर्चा सुरू आहेत त्यामानाने प्रत्यक्ष सिनेमा मात्र अगदीच यथायथा आहे. सिनेमा एवढ्या चर्चेत का आहे हे जाणुन घेण्यासाठी अक्षरशः बळेबळे सिनेमा पाहिला जातो. घटनाप्रधानता वगळुन पटकथा चर्चात्मक स्वरूपाकडे झुकली आहे. सिनेमा पाहतोय की डॉक्युमेंटरी हेच समजेनासे होते. आणि प्रचारकी बाज तर अक्षरशः किळसवाणा आहे.
उदा. सुरवातीलाच एका प्रसंगात काही दहशतवादी पंडित असणाऱ्या अनुपम खेर च्या घराचा दरवाजा ठोठावतात. त्याचा मुलगा वरच्या दडग्या मजल्यावरील धान्याच्या कणगीत लपतो व लेकुरवाळ्या बायकोला दरवाजा उघडायला पाठवतो. बाहेरचा दहशतवादी व त्या पंडित कुटुंबाचा शेजारी यांची नेत्रपल्लवी होते. त्यातून तो शेजारी(अर्थात मुसलमान असणारा) खुणावतो की तो वरच्या मजल्यावर कणगीत लपला आहे.
आता आपण होलोकास्ट अर्थात ज्यू हत्याकांडावर शिंडलर्स लिस्ट, लाईफ इज ब्युटीफुल ते इनग्लोरियस बास्टर्डपर्यंत अनेक मुव्हीज पाहीले आहेत. प्रत्येक मुवीत जर्मन लोकांत वंशवादी नाझी असतात तसे सुह्रदय, आपल्या शेजाऱ्यांवर प्रेम करणारे, मानवतावादी जर्मन देखील पाहायला मिळतात. प्रसंगी आपला जीव धोक्यात घालून किंवा जीव देऊन ही अनेक जर्मनांनी आपल्या ज्यु स्नेह्यांचं रक्षण केलं हे आपण मुव्हीत पाहिलं व इतिहासातही वाचलं. ही माणसांची एक सहज प्रेरणा आहे. सिग्मंड फ्राईड पासुन युवाल नोआ हरारी पर्यंत अनेकांनी या मानवी सहज भावनेचं विश्लेषण केलं आहे.
हिंदू-मुस्लिम दंगलीत देखील असे हजारो प्रसंग घडल्याच्या नोंदी आहेत.
काश्मीर फाईल्स वाल्यांना मात्र मानवाची ही मुल प्रवृत्ती मंजुर नसावी असं दिसुन येतं.
काश्मीरी पंडितांवर निश्चितच अन्याय झालेला आहे. पण ही गोष्ट अनेकांना ठाऊक नव्हती व या सिनेमामुळे ती नव्यानेच कळली असं या सिनेमावरील एकंदर चर्चा वाचुन वाटतं राहतं.
शिवाय त्या अन्यायाचं प्रत्ययकारी दर्शन घडवण्यात देखील हा सिनेमा अगदीच कमी पडला आहे. संपुर्ण सिनेमाभर प्रमुख पात्रे चर्चा करत राहतात व त्या माध्यमातुन त्यांची घटनाविहिन राजकीय मते प्रेक्षकांच्या गळी उतरवु पाहतात.
असो.. बाकीचा सिनेमा ही अतिशय बोअरिंग आहे. अगदीच निराशाजनक. पार्श्वसंगीत तर अक्षरशः झोप आणते. सध्या देशात एवढा धार्मिक उन्माद नसता व विरोधकांनी इतका टोकाला जाऊन बिनबुडाचा विरोध केला नसता तर हा सिनेमा निश्चितच डब्यात गेला असता.
ज्या होलोकास्टवरील सिनेमांशी याची बरोबरी केली जाऊ पाहतेय त्या होलोकास्ट वरील अगदी सुमार दर्जाच्या सिनेमाच्या देखील एक कलाकृती म्हणून जवळपासही हा सिनेमा पोहोचत नाही असे खेदाने म्हणावे लागते.
No comments:
Post a Comment